Bir veritabanına veya diğer bir bilgi kaynağına yapılan bir talep, genellikle bir sorgu veya query olarak adlandırılır. Sorgular, veritabanındaki belirli bilgilere ulaşmak için tasarlanmış özel komutlardır ve SQL (Structured Query Language) gibi diller kullanılarak yazılır. Bu komutlar, kullanıcıların büyük miktarda veriyi küçük, anlamlı bilgi parçalarına dönüştürmesine olanak tanır. Örneğin, bir şirketin müşteri veritabanında, bütün müşteri isimlerini getiren bir sorgu yazılabilir. Bu sorgu çalıştırıldığında, veritabanındaki müşteri isimleri listesini döndürecektir, bu da kullanıcıyı ilgilendiren bilgiyi sağlar.
ChatGPT gibi yapay zeka tabanlı sistemler, genellikle yanıtlar oluşturmak için farklı kaynaklardan ilgili bilgileri çekmek amacıyla bu sorguları kullanır. Örneğin, bir kullanıcı ChatGPT’ye belirli bir tarih, yer veya olay hakkında bilgi sorduğunda, sistem bu talebi anlamlandırmak için doğal dil işleme (NLP) tekniklerini kullanır ve ardından uygun veritabanlarına veya bilgi havuzlarına sorgular gönderir. Başarıyla getirilen veriler daha sonra kullanıcıya anlamlı ve tutarlı bir yanıt oluşturmak için işlenir ve sunulur. Bu süreç, veritabanı sorgulama yeteneklerinin yanı sıra makina öğrenmesi ve bilgi çıkarılması gibi birçok ileri düzey teknolojiye dayanır.
Bir başka örnekle açıklamak gerekirse: Sağlık alanında çalışan bir yapay zeka modelleri, çeşitli hastalıkların semptomlarını ve tedavi yöntemlerini veritabanlarından çekmek için sorgular kullanabilir. Bir doktor, belirli semptomları olan bir hastanın olası hastalıklarını öğrenmek isteyebilir. Bu durumda, yapay zeka sistemi semptomlara uygun olasılıkları belirleyebilmek adına ilgili tıbbi veritabanlarında sorgular yapar. Ardından, bu verileri kullanarak doktorlara olası teşhisler ve tedavi önerileri sunar. Böylece, büyük ve karmaşık veri yığınlarından hızlı ve doğru bilgiye ulaşmak mümkün hale gelir ve kullanıcılar ihtiyaç duydukları bilgilere daha kolay erişebilirler.