Variance (Varyans)
Makine öğrenme modelleri, eğitim aşamasında maruz kaldıkları verilere dayanarak uyum sağlayabilen ve gelişebilen güçlü araçlardır. Bir makine öğrenme modelinin amacı ve işlevselliği, bu kritik dönemde önemli dönüşümler geçirebilir. Eğitim, bir modelin, parametrelerini girdi verilerine göre ayarlayarak doğru tahminler yapmayı öğrendiği süreçtir. Bu süreç iteratif olup, modelin verileri analiz etmesi, tahminlerde bulunması ve hataları düzeltmesini içerir. […]
Variation (Varyasyon)
Doğal dil işleme (NLP) alanında, dil ve anlama arasında köprü kurmayı sağlayan temel unsurlardan biri de varyasyonlardır. Varyasyonlar, bir sorgu veya ifade olarak da bilinirler ve kullanıcıların belirli niyetlerini gerçekleştirmek için kullanabilecekleri çeşitli cümle yapılarını içerirler. Özellikle insan benzeri konuşmayı kolaylaştırmak amacıyla tasarlanmış olan bu sistemlerde, niyetler ve varyasyonlar birlikte çalışır. Niyet (intent) kavramı, bir […]
Vector Representation (Vektör Temsili)
Kelime vektörleri, doğal dil işlemenin (NLP) temel taşlarından biridir ve kelimeleri bilgisayarların anlayıp işleyebileceği sayısal bir formata dönüştürme yöntemini ifade eder. Bu yöntemlerle, kelimeler yüksek boyutlu vektörler olarak temsil edilir. Vektörler, kelimenin anlamsal ve bağlamsal özelliklerini sayısal biçimde yakalayarak matematiksel modellere entegre edilmesini sağlar. Örneğin, ‘kedi’ ve ‘köpek’ kelimelerinin vektör temsilleri birbirine yakın olurken, ‘kedi’ […]
Vector Store (Vektör Deposu)
Vektör depoları, dijital çağda artan veri hacmi ve karmaşıklığına yanıt olarak geliştirilmiş, yüksek performanslı veri depolama sistemleridir. Temel olarak, dokümanların sayısal temsillerini – yaygın olarak kullanılan terimiyle gömüleri (embeddings) – depolamak ve işlemek amacıyla tasarlanmıştır. Bu sistemler, verilerin matematiksel temsilini vektörler aracılığıyla sunar ve genellikle yüksek boyutlu vektör uzaylarında çalışırlar. Vektörlerin dijital dokümanları temsil etme […]
Weak AI (Zayıf Yapay Zeka)
Dar yapay zeka, diğer bir adıyla zayıf yapay zeka, belirli ve sınırlı görevler üzerinde uzmanlaşmış, belirlenen yetkinlik alanının dışındaki faaliyetleri öğrenme veya gerçekleştirme kapasitesine sahip olmayan yapay zeka türüdür. Bu tür yapay zeka sistemleri, genellikle tek bir işlevi yerine getirmek üzere tasarlanmış ve optimize edilmiştir. Örneğin, bir sohbet botu (chatbot) müşteri hizmetlerinde kullanıldığında yalnızca belirli […]
Word Embedding (Kelime Gömme)
Kelime gömme (word embedding), doğal dil işleme (NLP) alanında önemli bir teknik olup, kelimeleri matematiksel vektörlere dönüştürerek bilgisayarların bu kelimeleri anlamasını ve işlemesini sağlar. Bu teknik, kelimelerin anlamsal ve sentaktik benzerliklerini yakalayarak, kelimeler arasındaki ilişkileri daha etkili bir şekilde modellemeye olanak tanır. Vektör temsiline benzer bir yaklaşımla çalışan kelime gömme teknikleri, kelimeleri yüksek boyutlu vektörler […]
Yeoman’s Work (Yeoman’ın İşi)
Bu terim, gönüllü olarak ve şikayet etmeksizin yapılan, genellikle sıkıcı veya zorlayıcı görevleri tanımlar. Bu tür işlere, angarya veya rutine bindirilmiş işler denilebilir. Genellikle tekrarlayan ve monoton bir yapıya sahip olan bu görevler, zamanla çalışanların motivasyonunu düşürebilir ve yaratıcı düşünme yetilerini kısıtlayabilir. Veri girişi, bilgi özetleme, rutin raporlar hazırlama gibi görevler, bu tür işlerin başlıca […]
Zero-Shot Learning (Sıfır-Atış Öğrenme)
Bu kapasite, bir yapay zeka (AI) modelinin açıkça eğitilmediği görevleri anlama ve uygun şekilde yanıt verme konusundaki olağanüstü yeteneğine atıfta bulunur. Başka bir deyişle, AI, öğrendiği bilgiyi genelleştirebilir ve yeni, öngörülmemiş durumlara etkili bir şekilde uygulayabilir. Bu özellik, modern AI sistemlerinin sofistike yapısının ve bazı insan bilişsel işlevlerini yansıtan esnek, uyarlanabilir zekaya ulaşma potansiyelinin bir […]
Zone of Proximal Development (ZPD) (Gelişimsel Yakınsak Alan)
Yakınsal Gelişim Alanı (YGA), eğitim bilimleri ve psikolojide önemli bir kavramdır. Lev Vygotsky tarafından geliştirilen bu teori, bir öğrenenin mevcut bilgi ve yetenek düzeyi ile yardımla gerçekleştirebileceği potansiyel arasındaki boşluğu ifade eder. Bu alan, öğrenme sürecinde öğretmen ya da daha yetkin bir birey tarafından sağlanan rehberlik ve destek ile doldurulur ve birey kendi başına yapamayacağı […]