General AI (Genel Yapay Zeka)
Aynı zamanda güçlü yapay zeka olarak da bilinen bu terim, bir insanın yapabileceği herhangi bir bilişsel görevi yerine getirebilen yapay zekaya işaret eder. Güçlü yapay zeka (Artificial General Intelligence – AGI), makinelerin, insanların sahip olduğu geniş kapsamlı ve derin bilişsel yeteneklerle donatılmasını ifade eder. Bu tür bir yapay zeka, belirli bir görevle sınırlı olan ve […]
Generative Adversarial Network (Üretici Rekabetçi Ağ ) (GAN)
Bir Generative Adversarial Network (GAN), yapay zeka ve makine öğrenimi alanlarında çığır açan bir teknolojidir. Türünün ilk örneği olan GAN, birbirine karşıt iki sinir ağı olan üretici ağ (generator) ve ayırt edici ağ (discriminator) olmak üzere iki ana bileşenden oluşur. Bu iki ağ, birbirleriyle rekabet ederek, birlikte çalışarak ve sürekli olarak birbirlerini geliştirerek son derece […]
Generative AI (ÜretkenYapay Zeka)
Bu yapay zeka alt alanı, mevcut verilerden türetilmiş yenilikçi içerikler oluşturma üzerine yoğunlaşır. Üretebilen yapay zeka (generative AI) olarak bilinen bu teknoloji, veri bilimlerinde ve makine öğreniminde önemli bir yenilik olarak kabul edilir. Generative AI, bir veri kümesini analiz ederek ve onunla ilgili verileri işleyerek yeni ve benzersiz içerikler oluşturabilir. Bu süreçte derin öğrenme, doğal […]
Generative Pre-trained Transformer (Generatif Ön-Eğitimli Dönüştürücü) (GPT)
GPT modelleri, yani Generative Pre-trained Transformer modelleri, içerik oluşturma sürecinde devrim niteliğinde yenilikler sunan bir sinir ağı ailesidir. Bu modeller, çok büyük ve çeşitli metin veri kümeleri üzerinde önceden eğitilir. Eğitim süreci sırasında, dilin anlamını ve kullanımını oldukça derinlemesine öğrenirler, bu da onları çok çeşitli uygulama alanlarında son derece etkili kılar. Örneğin, kitaplardan, makalelerden, blog […]
GPT-3 (Generative Pre-trained Transformer 3) (Önceden Eğitilmiş Üretici Dönüştürücü 3)
OpenAI’nin belirli bir dil modeli olan GPT-3, modern yapay zeka teknolojisinin en ileri örneklerinden biridir. GPT-3, “Generative Pre-trained Transformer 3” ifadesinin kısaltmasıdır ve 175 milyar değiştirilebilir parametreye sahiptir. Bu eşsiz model, insan yazısı gibi görünen metinler üretebilmek için geniş bir web metinleri derlemesi üzerinde eğitim almıştır. Derin öğrenmenin bir alt dalı olan doğal dil işleme […]
Greedy Algorithms (Açgözlü Algoritmalar)
Doğal Dil İşleme (NLP) alanında sıkça kullanılan bu algoritmalar, genellikle dildeki belirli desenleri ve yapıları anlamak ve modellemek amacıyla geliştirilmiştir. Bu algoritmaların temel prensibi, her adımda en yüksek olasılıkla gerçekleşebilecek belirteci seçerek en olası belirteç dizisini (token sequence) oluşturmayı hedeflemektir. Bu biçimde çalışan yöntemlere genellikle olasılıklı modellere dayalı yaklaşımlar denir. Bunların en bilinen örnekleri arasında […]
Hallucination (Halüsinasyon)
Bu, genere edilmiş sapmalar olarak da adlandırılan, yapay zeka modellerinin içerik üretiminde gerçekleştirdiği beklenmedik ve çoğu zaman istenmeyen durumları ifade eder. Yapay zeka modelleri, büyük veri kümeleri üzerinde eğitilerek çeşitli görevleri yerine getirebilir. Ancak, bu modeller bazı durumlarda öğrenme sürecinde beklenmedik sonuçlara ulaşabilir. Genere edilmiş sapmalar, modelin tahmin ettiği veya yarattığı içeriğin gerçek dünyadaki mantıksal […]
Heuristics (Heuristikler)
Genel yönergeler ya da taktikler, karar verme ve problem çözme süreçlerinde kullanılan stratejik yöntemlerdir. Bu yöntemler, özellikle karmaşık durumlar ve belirsizlik içeren senaryolarla karşılaşıldığında bireylere veya sistemlere rehberlik eder. Yönergeler, özellikle bilişim teknolojileri, mühendislik, işletme ve yapay zeka gibi alanlarda kritik öneme sahiptir. Karar verme aşamalarında, belirli problemlerin mantıklı ve etkili bir şekilde ele alınmasını […]
Information Extraction (Bilgi Çıkarımı)
Yapılandırılmamış kaynaklardan yapılandırılmış bilgi çıkarma tekniği, günümüz veri analitiği ve yapay zeka uygulamalarında büyük önem taşır. Yapılandırılmamış veriler, metinler, görüntüler, ses kayıtları ve videolar gibi çeşitli formatlardaki verileri kapsar. Bu tür verilerin işlenmesi ve anlamlı bilgiye dönüştürülmesi, ham veriyi analiz edilebilir ve düzenli hale getirir. Bu süreçte kullanılan teknikler arasında doğal dil işleme (NLP), görüntü […]
Intent (Niyet)
Doğal Dil İşleme (NLP) ve chatbot teknolojileri, insanların makinelerle daha etkili ve doğal bir şekilde iletişim kurabilmelerini sağlamak amacıyla geliştirilmiş yöntemlerdir. Bu teknolojilerin merkezinde yer alan kritik kavramlardan biri niyet (intent) kavramıdır. Niyet, belirli bir ifade veya cümlenin arkasındaki amacı veya kullanıcının ifade etmek istediği temel düşünceyi ifade eder. Örneğin, bir kullanıcı sesi kıs dediğinde, […]
Joint Probability (Ortak Olasılık)
Olasılık teorisinin temel bir kavramı olan birden fazla olayın aynı anda gerçekleşme olasılığı, herhangi iki veya daha fazla olayın öngörülen belirli bir anda birlikte gerçekleşme şansını ifade eder. Bu noktada, bağımlı ve bağımsız olaylar arasındaki farkı anlamak önemlidir. Bağımsız olaylar, bir olayın gerçekleşmesinin diğerinin gerçekleşip gerçekleşmemesine bağlı olmadığı durumları ifade eder. Örneğin, bir zarı atmanın […]
Knowledge Base (Bilgi Tabanı)
Bir bilgi koleksiyonu, genellikle dil modellerinin performansını optimize etmek ve kullanım bağlamlarına oturtmak için kullanılan sistematik bir veri derlemesidir. Bu koleksiyon, belirli bir alandaki bilgi parçalarının düzenli ve anlaşılı bir şekilde organize edilmesiyle oluşur. Bilgi koleksiyonları, dil modellerinin eğitim sürecinde kritik bir rol oynar. Dil modelleri, metin üretebilme, konuşma tanıma, makine çevirisi ve doğal dil […]
Large Language Model (LLM) (Büyük Dil Modeli)
Geniş kapsamlı metinsel verilerle eğitilmiş bir yapay zeka türü olan Büyük Dil Modelleri (LLM’ler), modern yapay zeka teknolojilerinin en dikkat çekici gelişmelerinden biri olarak öne çıkmaktadır. Bu tür modeller, devasa miktarlarda metin verisi üzerinde eğitilir ve dilin anlamını, gramerini ve bağlamını içselleştirir. LLM’ler, eğitildikleri verilerden çıkarılan örüntüler ve ilişkilendirmeler sayesinde verilen yönergeler doğrultusunda insan benzeri […]
Latent Variables (Gizli Değişkenler)
**Örtük Değişkenlerin Önemi ve Kullanımı** Örtük değişkenler, doğrudan gözlemlenemeyen ancak gözlemlenen verilerden çıkarılabilen değişkenlerdir. Bu değişkenler, araştırma ve analiz süreçlerinde önemli bir rol oynar çünkü genellikle karmaşık ve çok boyutlu yapıları anlamlandırmak için kullanılırlar. Örtük değişkenlerin temel mantığı, gözlemlenen verilerin altında yatan gizli faktörleri ortaya çıkarmaktır. Örneğin, bir insanın mutluluk seviyesi doğrudan gözlemlenemez, ancak belli […]